Pošto je juče konačno otvoren Narodni muzej i naša mumija, Tuta Muta, je uspela konačno da izađe iz svog tutamutankovog sarkofaga redovnim putem. Ne časeći ni časa, ovaj ekspert za (ex) YU filmove i TV serije, dostavio nam je ovu recenziju. Nadamo se da će i u budućnosti, pogotovo sada kada je otvoren (mislim na muzej), biti više prilike za druženje sa ovim starim dobrim momkom u zavojima.
Miris dunja je snimio poznati dokumentarista Mirza Idrizović daleke 1982 godine. Nakon velikog uspeha koji je Kusturica imao godinu dana ranije sa svojim nostalgičnim remek delom “Sjećaš li se Dolly Bell” , ovaj film je trebao da nastavi uspešno predstavljanje bosanskohercegovačke kinematografije.
Ne pamtim šta se tačno desilo na tadašnjem, najvažnijem jugoslovenskom, filmskom festivalu u Puli ali ono što ostaje kao činjenica jeste da te 1982 godine Zlatna arena za najbolji jugoslovenski film nije uopšte dodeljena. Po republičkom ključu, Idrizoviću je pripala nagrada za scenario (a koji je i osnova mana ovog filma), Miša Radivojević je dobio za režiju “Živeti kao sav normalan svet”, Seka Sabljić za glavnu žensku ulogu u “Maratonci trče počasni krug” a napr. Mira Furlan za epizodnu žensku u “Kiklopu”. A te godine su snimljeni i “Variola Vera” i napr. “Smrt gospodina Goluže” a nema sumnje da su i Crnogorci bili ponosni na svoj “13 jul”.
“Miris dunja” je priča o ratnom (II svetski rat) Sarajevu i odnosu i sudbini muslimana i Jevreja u njemu. Scena u kojoj Zvonka Lepetića, koji glumi Srbina, nemački vojnici utovaraju u kamion zajedno sa Jevrejima zgodna je i efektna “doskočica” kojim se jasnim filmskim jezikom odgovara i na neka druga pitanja.
Samim filmom dominira energična pojava tj. gluma Mustafe Nadarevića koji će tek narednih godina dostići zasluženu filmsku slavu (od “Oca na službenom putu” preko majstorije u “Već Viđeno”).
Nadarević glumi lik Mustafe, najstarijeg sina stare i ugledne muslimanske porodice, koji beskrupulozno koristi ljudsku nesreću u ratu i zahvaljujući otvorenoj saradnji sa okupacijskim snagama uvećava svoje bogastvo. Sam Mustafa u jednom trenutku kaže da je ovo (rat) najbolje vreme za trgovinu.
U filmu glume i Ljiljana Blagojević, Zijah Sokolović, Pavle Vujisić i još plejada sjajnih glumaca i sa te strane bilo je pravo zadovoljstvo ponovo ga odgledati nakon nekoliko decenija
Nažalost, dobra zlokobna atmosferu koju Idrizović gradi tokom većeg dela filma (uz pomoć pre svega sjajno odabranih muzičko meraklijskih numera) nepovratno se urušava nerazumnom (u smislu da nije filmski obrazložena) odlukom jednog od protagoniste a zatim, spiralom besmislenih poteza drugih likova, film se naprosto obrušava kao kula od karata u svojoj poslednjoj trećini.
Neki put i ne moramo poslušati Čehova, odnosno, ne mora pištolj koji se pojavi u prvom činu da stvarno i opali u poslednjem….
Na skali od (1-6) ocena: 3
recenzija: TutaMuta
p.s. šteta je, kao i za većinu tih starih filmova, što nam je dostupna samo ova izbledela, tamna kopija i što su gotovo nikakve šanse da ih ikada pogledamo u punom sjaju
